κυπρίτης

Ορυκτό του χαλκού (Cu₂O). Κρυσταλλώνεται στο κυβικό σύστημα και οι πιο διαδεδομένες μορφές κρυστάλλων του είναι ο κύβος και το oκτάεδρο. Ο κ. αποτελεί σημαντική πηγή χαλκού ενώ, όταν αναπτύσσει τέλειους κρυστάλλους, έχει αξία ως ημιπολύτιμος λίθος. Το ειδικό βάρος του κ. είναι 6,14 gr/cm³ και η σκληρότητά του 3,5-4 στην ορυκτολογική κλίμακα. Μια ποικιλία του, ο χαλκοτριχίτης, εμφανίζεται με μορφή βελονοειδών συσσωματωμάτων. Το χρώμα του κ. παρουσιάζεται γενικά από σκοτεινό κόκκινο έως ρουμπινί ή μολυβδόφαιο ενώ, όταν περιέχει οξείδια σιδήρου, αποκτά κεραμέρυθρο χρώμα. Το ορυκτό αυτό είναι πολύ διαδεδομένο στην επιφανειακή οξειδωμένη ζώνη (κάλυμμα) των κοιτασμάτων του χαλκού και συνυπάρχει με αυτοφυή χαλκό, μαλαχίτη και αζουρίτη. Με την επίδραση του νερού και του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας μετατρέπεται εύκολα σε μαλαχίτη ή αζουρίτη. Τα καλύτερα δείγματα κ. προέρχονται από τα μεταλλεία του Σεσί της Λιόν (Γαλλία), της Κορνουάλης (Αγγλία), του Τσουμέμπ της νότιας Αφρικής και από ορισμένες τοποθεσίες στην Αριζόνα και στο Νιου Μέξικο των ΗΠΑ. Δείγμα κυπρίτη, ορυκτού του χαλκού, όπου διακρίνεται καθαρά η κυβική μορφή των κρυστάλλων.

* * *

ο

(ορυκτ.) μαλακό, βαρύ, κόκκινο ορυκτό οξείδιο τού χαλκού, το οποίο αποτελεί σημαντικό μετάλλευμά του.